Imperativ (Befehlsform) – Emir, Rica, Talimat

Almanca Imperativ, birine emir, rica, uyarı ya da öneri vermek için kullanılır: Mach die Tür zu!, Bitte warten Sie!, Lass uns lernen! Bu rehberde du / ihr / Sie / wir biçimleri, ayrılabilen fiiller, olumsuz, nazik parçacıklar, refleksif ve dizilim ayrıntılarıyla anlatılır. Sonda interaktif test vardır.

Seviyeni bilmiyorsan önce Seviye Testi, denemek için 5 gün ücretsiz. Daha çok örnek için Blog.

1) Ne zaman Imperativ?

  • Emir/Talimat Öffne das Fenster!
  • Rica Bitte helfen Sie mir.
  • Öneri Lass uns später üben!
  • Uyarı Pass auf!, Rauch nicht!
  • Yönlendirme Gehen Sie geradeaus, dann rechts.

2) Imperativ nasıl yapılır?

2.1 Du‑Imperativ

  • Präsens “du” kökü − -st; “du” düşer: du machst → mach!
  • -e çoğu fiilde isteğe bağlı: mach / mache!
  • -t/-d/-m/-n kümelerinde -e akışı kolaylaştırır: warte!, atme!, öffne!
  • Güçlü fiiller:
    • Umlaut genelde yok: fahren → fahr!, laufen → lauf!
    • Kök değişenler: lesen → lies!, geben → gib!, nehmen → nimm!, essen → iss!

2.2 Ihr‑Imperativ

  • Präsens ihr biçimi, zamir yok: macht!, fahrt!, bleibt!

2.3 Sie‑Imperativ (nazik)

  • Infinitiv + Sie: Machen Sie bitte die Tür zu!

2.4 Wir‑Imperativ (öneri)

  • Lass uns + Infinitiv: Lass uns anfangen!
  • Resmi/kitabi: Gehen wir!

2.5 Örnek tablo

FiilduihrSiewir
machenmach(e)!macht!machen Sie!lassen wir / lass uns machen!
lesenlies!lest!lesen Sie!lesen wir!
anrufenruf (mich) an!ruft an!rufen Sie an!rufen wir an!

3) Özel fiiller

FiilduihrSie
seinsei!seid!seien Sie!
habenhab!habt!haben Sie!
werdenwerd!werdet!werden Sie!

Not: sein en sık görülen özel durumdur: Sei pünktlich! / Seid leise! / Seien Sie vorsichtig!

4) Ayrılabilen fiiller (Trennbare Verben)

  • V2 kuralı ve sonda önek: Mach das Fenster auf!
  • Sie‑Imperativ: Machen Sie das Fenster auf!
  • Refleksif/nesne ile: Ruf mich an! (zamir + önek)
Ayrılabilen fiillerle daha fazla pratik için: Trennbare Verben.

5) Olumsuz Imperativ

  • Fiili olumsuzlamak: nicht → Iss nicht so schnell!
  • İsim/nicelik olumsuzlamak: kein/e → Kauf keine Tickets!
  • Ayrılabilen fiiller: Mach das Fenster nicht auf!

6) Nazik/tını veren parçacıklar

Yumuşatır

  • bitte, mal, doch, ruhig

Örn. Komm doch mal bitte her.

Uyarı/ısrar

  • bloß, ja, nur

Örn. Pass ja gut auf!, Mach das bloß nicht!

7) Refleksif fiiller ve kelime dizilimi

  • Refleksif zamir: Setz dich!, Setzen Sie sich!
  • Zamir sırası genelde dativ → akkusativ: Gib ihr den Stift!
  • “Satzklammer”: önek sonda kalır → Zieh dich an!
  • Noktalama: emir cümleleri çoğunlukla ! ile biter; nazik ricada . da doğal.

8) Levha/Duyuru dili: İnfinitiv cümleler

Resmî uyarılarda İnfinitiv sık görülür: Nicht rauchen!, Bitte nicht berühren. Bunlar da imperatif işlevi taşır.

9) Sık hatalar ve ipuçları

  • Yanlış: *Du mach die Tür! → Doğru: Mach die Tür (mal) zu!
  • Yanlış: *Fähr! → Doğru: Fahr! (umlaut yok)
  • Yanlış: *Du lies! → Doğru: Lies!
  • Ses akışı için -e: Warte!, Atme!, Öffne!
Daha fazla pratik için Blog ve konuşma kulübü. Katıl: Kayıt Ol.

10) Sık sorulan sorular

Du‑imperativde “-e” zorunlu mu?

Genelde opsiyoneldir (mach / mache). Ancak telaffuzu kolaylaştırmak için warte, öffne gibi biçimlerde tercih edilir.

Umlaut neden düşer? (fahren → fahr)

Birçok güçlü fiilde imperatifte kök ünlüsü sadeleşir. lesen → lies, geben → gib gibi istisnai kök değişimleri de vardır.

“Bitte” nereye yazılır?

Başta/sonda kullanılabilir: Bitte kommen Sie! / Kommen Sie bitte! Tonu yumuşatır.

11) Interaktif Test & Boşluk Doldurma

A1) “lesen” (du) için doğru Imperativ?

A2) Nazik rica (Sie): “bitte … die Tür zu machen”.

A3) “anrufen” (ihr):

A4) Olumsuz: “essen” (du) + nicht.

A5) Öneri (wir):

A6) “sein” için du‑imperativ?

A7) Refleksif: “anziehen” (du) + dich.

A8) Uyarı parçacığı doğru kullanım?

B) Cümleyi Imperativ ile tamamlayın (du/ihr/Sie/wir).

  1. Du – (aufstehen) → ________!
  2. Ihr – (warten) → ________!
  3. Sie – (kommen, bitte) → ________ ________ ________!
  4. Du – (anrufen, mich) → ________ ________ ________!
  5. Du – (nicht, vergessen) → ________ ________!
  6. Ihr – (leise sein) → ________ ________!
  7. Wir – (beginnen) → ________ ________!
  8. Du – (sich setzen) → ________ ________!
  9. Sie – (aufmachen, das Fenster) → ________ ________ ________ ________!
  10. …, weil – (zumachen, die Tür, ich) → …, weil ich die Tür ________.
Derse Katıl

diedeutschakademie.com